MA-P
Maloutena i Agora w planie urbanistycznym Pafos: Modelowanie miejskiego krajobrazu stolicy hellenistycznego i rzymskiego Cypru
Finansowanie:
Narodowe Centrum Nauki
grant Opus 18
no. 2019/35/B/HS3/02296
Kierownik:
Ewdoksia Papuci-Władyka (UJ, CAŚ UW)
Konsorcjum:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (lider), Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Politechnika Warszawska
Instytucje współpracujące:
Departament Starożytności Cypru, Uniwersytet w Hamburgu, Politechnika Wrocławska
Planowany okres realizacji:
2020-2022
Celem projektu jest odtworzenie układu zabudowy antycznego miasta Nea Paphos, położonego u południowo-zachodnich wybrzeży Cypru, wpisanego na listę dziedzictwa UNESCO od 1980 r. Miasto założone zostało na przełomie IV/III w. p.n.e. i pełniło w starożytności funkcję głównego ośrodka (stolicy) wyspy. Efektem tego, stało się przedmiotem zainteresowań wielu współczesnych badaczy z różnych krajów. Istotną rolę odegrali w historii badań Pafos również archeolodzy z Polski, odkrywający już od 1965 r. pozostałości bogatej dzielnicy rezydencjonalnej, zwanej Maloutena, a od 2011 r. reprezentacyjnego placu w centrum miasta – Agory. W 1990 r., warszawska badaczka, J. Młynarczyk, opublikowała bardzo istotne z punktu widzenia archeologii i urbanistyki miasta wyniki badań, w ramach których, w oparciu o odkryte pozostałości budynków i ulic, zaproponowała rekonstrukcję planu antycznego miasta Nea Pafos. Niemal 30 lat od publikacji tego opracowania, konieczna jest weryfikacja poprzednich ustaleń w oparciu o nowe odkrycia oraz technologie precyzyjnego obrazowania, którymi dysponuje dzisiejsza archeologia. Projekt ma na celu zbudowanie interdyscyplinarnego zespołu badawczego, złożonego z przedstawicieli dziedzin takich jak archeologia, geofizyka, architektura oraz specjalistów od badań teledetekcyjnych, modelowania proceduralnego i analiz przestrzennych. Zespół ten, na podstawie dotychczasowych informacji zebranych w oparciu o kwerendę źródłową oraz nowych danych pozyskanych w trakcie realizacji projektu, podejmie się rekonstrukcji układu ulic i budowli funkcjonujących na terenie antycznej Pafos w różnych okresach historycznych ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Malouteny i Agory. Ponadto zespół archeologów z udziałem specjalistów od analizy zabytków archeologicznych, przed wszystkim ceramiki i monet, które pozwalają datować pozostałości archeologiczne, przeprowadzi badania weryfikacyjne dotychczas badanych nawarstwień oraz wykona nowe badania sondażowe w wybranych miejscach. Celem tych ostatnich będzie dostarczenie brakujących informacji niezbędnych do odtworzenia pierwotnego układu zabudowy miasta oraz ustalenie momentu ewentualnych przemian i przesunięć w układzie ulic i kwartałów zabudowy spowodowanych przebudowami bądź zniszczeniami. Rezultatem zintegrowanych wyników badań będzie rekonstrukcja krajobrazu miasta i zabudowań w postaci modeli 3D. Uzyskane rekonstrukcje 3D zostaną poddane następnie analizom przestrzennym celem ustalenia zależności pomiędzy układem zabudowy i ulic a funkcjonowaniem miasta w rozumieniu widoczności, przepływu ludności, potencjalnej liczby mieszkańców etc. Proponowany projekt wdraża metodykę nowatorską dla Cypru, z sukcesem stosowaną jednak na innych stanowiskach archeologicznych w Basenie M. Śródziemnego. Rekonstrukcja antycznej zabudowy miasta Nea Pafos i odtworzenie pierwotnego planu miasta będzie ważnym uzupełnieniem dotychczasowych badań, pozwalającym spojrzeć na miasto z zupełnie nowej perspektywy, odsłaniającej jego rzeczywiste rozmiary i sposób funkcjonowania, dając jeszcze lepsze wyobrażenie o życiu starożytnych.
Prof. dr hab. Ewdoksia Papuci-Władyka (UJ, CAŚ UW) – Kierownik Projektu
dr Łukasz Miszk (UJ)
dr Urszula Wicenciak-Núñez (CAŚ UW)
dr Anna Kubicka-Sowińska (PW, PWr)
dr Małgorzata Kajzer (CAŚ UW)
dr inż. Anna Fijałkowska (PW)
mgr inż. Wojciech Ostrowski (PW)
mgr inż. Magdalena Pilarska-Mazurek
mgr inż. Paulina Konarzewska (PW)
mgr Michał Michalik (UJ)
mgr Kamila Niziołek (UJ)
mgr Paweł Lech (UJ)
mgr Jerzy Oleksiak (CAŚ UW)
2021
Maj 2021, European Humanities Conference, Lizbona
Papuci-Władyka E., Modern Archaeology at the Service of Society. Tha case study of Paphos, ancient capital of Cyprus
Czerwiec 2021, Polacy na Bliskim Wschodzie, Warszawa,
Papuci-Władyka E., New Polish Project in Paphos, UNESCO World Heritage Site: Modelling the cityscape of ancient capital of Cyprus
Czerwiec 2021, CAA_2021 „Digital Crossroads”, Limassol
Anna Kubicka, Łukasz Miszk, Artur Nowicki, Wojciech Ostrowski, Anna Fijałkowska, Paulina
Konarzewska, Ewdoksia Papuci-Władyka – From 2D documentation to parametric reconstruction of archaeological structures and procedural modelling of an ancient town
Anna Fijałkowska, Paulina Konarzewska, Anna Kubicka, Wojciech Ostrowski, Artur Nowicki,
Łukasz Miszk, Ewdoksia Papuci-Władyka – Towards discovering the similarities of regular Mediterranean cities using network analysis
Listopad 2021, Annual meeting of American Society of Overseas Research (ASOR) 2021, Chicago
Łukasz Miszk, Ewdoksia Papuci-Władyka
The Development of the Agora in Nea Paphos and the Institutions of Power in Hellenistic and Roman Cyprus
Anna Kubicka, Anna Fijałkowska, Paulina Konarzewska, Wojciech Ostrowski, Artur Nowicki, Łukasz Miszk, Ewdoksia Papuci-Władyka
Reconstructing the Urban Space of Nea Paphos through Comparison with Regularly Planned Mediterranean Cities Using 3D Procedural Modelling and Network Analysis
17 luty 2021, Archaiologia.gr Ανασκαφές στην Κάτω Πάφο: τα ευρήματα του 2021
8 października 2021, Wyborcza.pl Polskie święto na Cyprze. Nasi archeolodzy będą mieć w Pafos nową stację badawczą
9 października 2021, Cypr 24: Para Prezydencka u polskich archeologów w Pafos
12 kwietnia 2021, Nauka w Polsce: Polscy naukowcy stworzą modele 3D starożytnego, cypryjskiego miasta Nea Pafos
30 marzec 2021, Archaiologia.gr: Ανασκαφές στην Κάτω Πάφο Από τα πανεπιστήμια Βαρσοβίας και Κρακοβίας
29 marzec 2021, Cyprus Mail: Dig to map ancient Paphos comes to an end
26 stycznia 2021, Polskie Radio: Nowy projekt polskich archeologów w Nea Pafos
11 kwietnia 2020, Cypr24, UJ i UW wspólnie poprowadzą wykopaliska w Pafos
8 kwietnia 2020, Portal UJ: Archeolodzy z UJ i UW łączą siły, by lepiej poznać Nea Pafos
Zakończył się kolejny sezon badań wykopaliskowych prowadzonych przez UW, UJ i PW w Pafos
Letni sezon prac archeologicznych realizowanych w ramach grantu MA-P zakończył się 16 października. Zespół składający się z 56 osób - naukowców, studentów i wolontariuszy - w ciągu 42 dni pracy badał starożytne dzieje Pafos. Na terenie parku archeologicznego Pafos [...]
Projekt MA-P: Raport z badań w sezonie 2021
Prace badawcze w ramach projektu „MA-P Maloutena i Agora w planie urbanistycznym Pafos: modelowanie krajobrazu miasta hellenistycznej i rzymskiej stolicy Cypru” w roku 2021 – raport wstępny Badania prowadzone są w ramach konsorcjum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Centrum Archeologii [...]
Polish Archaeology in Cyprus na Facebooku
Zapraszamy do polubienia i obserwowania nowej strony Polish Archaeology in Cyprus na serwisie społecznościowym Facebook. Poświęcona będzie ona archeologii Cypru, a przed wszystkim propagowaniu i popularyzacji polskich projektów badawczych realizowanych na terenie wyspy. W szczególności zachęcamy do śledzenia relacji [...]